Tomaten kweken.

Zelf tomaten kweken is een zeer leuke teelt. Zeker als je een kas ter beschikking hebt.


De plant.

Tomaten komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Daar doet de plant het zo goed, dat het als onkruid gezien wordt. De gehele plant is giftig, behalve de rijpe tomaten. Omdat ze gevoelig zijn voor de aardappelziekte kunnen ze het beste in een kas gekweekt worden. Buiten doen ze het ook prima, maar als ze te lang nat blijven dan kan deze schimmelziekte de plant aantasten. Om dit te voorkomen, kan je ze onder een afdakje zetten.

 

Tomaten kunnen zo uit de hand gegeten worden, maar ze kunnen ook verwerkt worden in salades, sauzen en soepen.

 

Zaaien.

Er zijn soorten die zeer geschikt zijn om buiten te kweken (vroege soorten) en er zijn dus soorten die het in een kas veel beter doen (late soorten). Houdt hiermee rekening met de aanschaf van het zaad. Verder kan je uitzoeken uit vele, vele soorten. Er zijn snoeptomaatjes of kersentomaatjes, gewone tomaten, peertomaten, romatomaten, vleestomaten, enz......

 

Ook zijn tomaten in diverse kleuren te koop. Natuurlijk rood, maar ook wit, geel, oranje, groen, paars, gestreept, gevlekt, enz...

 

Tomaten kunnen het beste binnenshuis gezaaid worden. Dit kan begin maart voor planten die in de kas komen en half maart tot begin april voor planten die later buiten uitgeplant worden. Wees er niet te vroeg bij. Tomaten zijn goede kiemers en snelle groeiers. Als je te vroeg bent, zal je al snel lange, slappe planten hebben die te groot worden om binnen te houden.

 

Tomaten kunnen zeker niet tegen de vorst en kunnen pas na de ijsheiligen (half mei) buiten uitgeplant worden. In de kas kunnen ze half april al uitplant worden.

 

Zaai ze in een bakje. De kans is groot dat alle zaadjes opkomen. Zodra de plantjes handzaam zijn kunnen ze verplant worden naar aparte potjes van tenminste 9 cm groot. Geef ze wat steun met bijvoorbeeld een satéprikker. 

 

Vergeet niet om er naambordjes bij te zetten. Als je meerdere soorten kweek is het lastig om ze uit elkaar te houden. Zet in elk potje een naambordje om verwarring te voorkomen.

 


Soorten.

Er zijn duizenden soorten tomaten en er komen elk jaar honderden soorten bij. Ze zijn er in vele kleuren, maten, smaken en vormen. We zullen er slechts een paar behandelen.

 

Moneymaker

- Dit oudere soort heeft ronde, rode tomaten. Ik denk dat dit de meest gekweekte soort is.

 

Tiny Tim

- Deze rode kersentomaat geeft honderden kleine tomaatjes.

 

Beefmaster

- Dit is een rode vleestomaat die zer geschikt is om soep van te maken.

 

Coeur de Boeuf

- Ook dit is een veel gekweekte rode vlaastomaat.

 

San Marzano

- Deze romatomaat is zeer geschikt om saus mee te maken.

 

Yellow Perfection

- Deze geeft gele, middelgrote tomaten.

 

Green Zebra

- Deze heeft grote, groene tomaten met strepen donkergroen.

 

Dancing with Smurfs

- Deze heeft bijzonder donkere, bijna zwarte kersentomaatjes.

 

Standplaats.

Tomaten zijn snelle groeiers. Ze staan het liefste op een goed doorlatende bodem met ruim voeding. Het liefste hebben ze een dak boven hun hoofd, zodat ze niet te veel nat regenen. Omdat het echte warmte liefhebbers zijn moeten ze in de volle on gezet worden.

 

Wisselteelt.

De wisselteelt voor tomaten is 1 op de 4 jaar. Dit is om de meest voorkomende ziektes te vermijden.

 

Goede en slechte buren.

Goede buren:

  • Andijvie
  • Basilicum
  • Knoflook
  • Munt
  • Peper
  • Peterselie
  • Prei
  • Radijs
  • Rammenas
  • Selderij
  • Sla
  • Spinazie
  • Ui
  • Wortel

Slechte buren:

  • Aardappel
  • Augurk
  • Bloemkool
  • Broccoli
  • Erwten
  • Komkommer
  • Rozemarijn
  • Spruitkool
  • Venkel

Plantafstand.

De plantafstand is afhankelijk van de standplaats. Hoe warmer de planten staan, hoe groter ze worden. Zo hebben ze in de kas een minimale ruimte nodig van 40 x 60 cm. Buiten, waar ze wat kleiner blijven kunnen ze op 40 x 60 uitgeplant worden.

 

Onderhoud.

Begeleiden.

Na het uitplanten van de tomaten, moeten ze begeleid worden. Dit kan op verschillende manieren. Er zijn speciale tomatenspiralen. Hier kan je de tomaat doorheen laten groeien. Ook kan je hem aanbinden aan de stok. Een derde mogelijkheid is hem begeleiden langs een touwtje, Hier zijn speciale tomatenclips voor. Deze kosten weinig en werken erg makkelijk.

 

Dieven.

Veel soorten tomaten moeten gediefd worden. Dit betekend dat alle zijtakken verwijderd dienen te worden. Zijtakken groeien meestal vanuit de bladoksels (zie foto hiernaast). Zo houd je een enkele stam over met blad en trossen tomaten.

 

Toppen.

Om te zorgen dat de tomaten rijp worden moeten de planten geoogst worden. Er zijn ook rassen die zichzelf toppen. Als de planten buiten staan, dan moet er na de 3e bloemtros de top uit de plant geknepen worden. Zo Kan de plant alle voeding aan de vruchten geven. In de kas kunnen er meer trossen tomaten aan de plant groeien. Omdat het groeiseizoen langer is en de planten warmer staan heeft de plant meer tijd om ze rijp te krijgen. Top in de kas de planten vlak onder het dak af. Zorg ervoor dat ze het dak niet raken. 

 


Blad verwijderen.

Als de planten tomaten beginnen te zetten is het zaak om de onderste bladeren te verwijderen. verwijder alle bladeren die onder de laagste tros tomaten zitten. Als de planten erg breed en vol worden is het ook aan te raden om alle blad te halveren. Zo komt de zon beter bij de tomaten en zullen ze sneller kleuren.

 

Water geven.

Zorg ervoor dat de bodem nooit helemaal opdroogt. Anders worden de velletjes van de tomaten stugger en zullen ze later grotere kans hebben om open te barsten. Geef altijd water bij de voet van de plant en nooit over het blad. Natte planten zijn gevoeliger voor de aardappelziekte.

 

Bijmesten.

Geef tijdens de zomer nog enkele malen een flinke hand organische mest. 

 

Luchten.

Als het erg warm weer is kan er in de kas het beste gelucht worden. Zet ramen en deuren zoveel mogelijk open.

 

 

Voeding.

Spit in het voorjaar flink wat compost en oude stalmest onder. Vlak voor het planten van de tomaten geven we nog een flinke dosis kali. Dit zorgt voor stevige en mooie vruchten. Geef na een week of 6 nog eens ee flinke hand koemestkorrels en herhaal dit nog een 6 weken later.

 

Oogsten.

Oogst tomaten als ze rijp of bijna rijp zijn. Tomaten kleuren nog wat na als ze thuis op een schaal liggen. In het steeltje van de tomaat zit een knikje. Neem de tomaat on de hand en beweeg hem contra van het knikje en het steeltje zal hier afbreken. 

Sommige soorten zijn onder gunstige omstandigheden al na 45 dagen te oogsten. De meeste tomaten zullen van juli tot in augustus te oogsten zijn. Rijpe tomaten zijn redelijk kwetsbaat, dus doe er voorzichtig mee.

 

Zodra het herfst wordt en het buiten weer kouder wordt, zullen de tomaten slechter aan de plant afrijpen. Kijk het even aan. Als de tomaten niet meer zo snel rijpen kunnen ze geplukt worden om binnen op een schaal verder rijp te worden. 

 

Bewaren.

Rijpe tomaten kunnen een week of 2 bewaard worden. Bewaar tomaten gewoon op de aanrecht en niet in de koelkast, daar verliezen ze hun smaak. 

 

Eenmaal verwerkt tot saus of soep kunnen ze in de vriezer langer bewaard worden. Ook kunnen ze dan prima geweckt worden.

 

Ziektes en plagen.

Tomaten behoren tot de familie van de aardappels, daarom zijn ze ook gevoelig voor de aardappelziekte Phytophtora. Dit is een schimmelziekte die goed gedijt in warme en vochtige omstandigheden.

Als je deze ziekte eenmaal hebt, kunnen alle besmette delen het beste verwijderd worden. Nog beter is om bij een vermoeden van de ziekte, de betreffende plant gelijk helemaal te verwijderen. Het is super besmettelijk.

Deze ziekte is herkenbaar omdat de stengels, bladeren en vrachten bruine plekken krijgen. Al snel zal de gehele plant slap worden. Planten of plantdelen met kenmerken van deze ziekte gaan mee naar huis en daar in de afvalbak. Gooi ze zeker niet op de composthoop.

 

Ook neusrot komt voor bij tomaten.

Neusrot komt omdat de tomaat een tekort heeft gehad aan kalk of aan water. Omdat het geen ziekte is, is het dus ook niet besmettelijk. Verwijder de aangetaste vruchten. De overige tomaten zijn nog in orde en kunnen gewoon verder groeien en uiteindelijk gegeten worden. Strooi voor het planten van de tomaten een flinke hand kalk.

 

Kalender.


Laatst bijgewerkt op: 4 juni 2021