Uien of Ajuinen kweken.

Dit heerlijke gewas wordt veel door moestuiniers gekweekt. Het is dan ook een gemakkelijke plant en ook in de keuken wordt het veel gebruikt. In Nederland Uien genoemd en in België noemen ze dit gewas Ajuinen.


De plant.

Van oorsprong komt de ui uit het gebied van Iran tot in Pakistan en het zuiden van Rusland. Zijn familienaam is Allium, waar ook de sjalot, de prei en de knoflook onder vallen. En ook 10-tallen siergewassen behoren tot deze familie. Het is bekend dat in Egypte de ui al meer dan 5.000 jaar geleden gegeten werd.

 

Dit eenvoudige gewas maakt een verdikking in de wortel, dit is de ui. De meeste uien zijn 2 jarig en zullen in het 2e jaar gaan bloeien. Als de plant doorschiet is de ui niet meer te gebruiken.

 

De bloemen zijn zeer gewild bij bijen en andere insecten.

 


Zaaien.

Uienzaad is gemakkelijk verkrijgbaar. Zaai niet te laat, want zeker in het begin gaat het niet zo snel. Het duurt 2 tot 3 weken voordat het zaad opkomt en de eerste weken daarna groeit het plantje niet ze snel.

 

Je kunt het zaad wel goed voorzaaien in de koude kas. Dit kan al vanaf eind januari. De jonge plantjes kunnen dan later uitgeplant worden.

 

Planten.

Er zijn ook plantuien te koop. Deze kunnen dan van februari tot in april geplant worden.

Witte of gele uien kunnen al in februari of maart geplant worden.

Rode uien moeten altijd later geplant worden. Dit gebeurd in april. Als rode uien te vroeg geplant worden zullen ze zeker doorschieten.

 

Er zijn ook winteruien te koop. Deze worden eind augustus tot eind september geplant en blijven de gehele winter in de grond staan. Hierdoor hebben ze een voorsprong op de zomeruien en kunnen ze eerder geoogst worden.

 

Vogels zien de pas geplante uien vaak aan als worm en trekken ze dan uit de grond. Dan zien ze dat het geen worm is en laten ze vervolgens liggen. Zelf plaats ik na het planten van de plantuien een aantal gaasbakken over de uien. Als de uien eenmaal uitgelopen zijn heb je hier geen last meer van en kunnen de gaasbakken weer opgeruimd worden. Uiteraard kan je hiervoor ook netten gebruiken.

 

Soorten.

Zomeruien:

Snowball.

- Deze witte ui is een goede groeier en maakt grote uien. Het lof is eventueel te gebruiken als lente-ui. Deze ui is minder goed bewaarbaar.

 

Sturon.

- Dit is een gele ui die goed te bewaren is. Het is de meest geteelde uiensoort.

 

Centurion.

- Deze grote gele ui is iets stugger en daardoor zeer goed te bewaren.

 

Rosanna.

- Deze roze ui heeft witte en roze ringen. Hij is mild van smaak en goed rauw te gebruiken.

 

Red Baron.

- Een heerlijke rode ui die vroeg te oogsten is. Hij is goed bewaarbaar.

 

 

Winteruien:

Radar.

- Deze gele ui moet in de herfst geplant worden. Hij is vroeg te oogsten, maar minder goed te bewaren.

 

Red Cross.

- Deze rode winteruien kunnen na de oogst goed bewaard worden.

 

Standplaats.

Uien hebben graag een zonnige, warme plaats in de tuin. Ze horen tuis op het bed van de wortelgewassen.

Hoewel uien veel water nodig hebben, mag het water zeker niet blijven staan. Hierdoor zullen de wortels gaan rotten en vervolgens ook de ui.

 

Uien en wortels beschermen elkaar. De wortelvlieg heeft een hekel aan uien en de uienvlieg heeft een hekel aan de geur van de wortels. Daarom worden deze gewassen om en om gekweekt. een regel uien, een regel wortels, een regel uien, een regel wortels, enz.

 

Wisselteelt.

De wisselteelt is minimaal 4 jaar. Dus 1 jaar wel en daarna 3 jaar niet op hetzelfde stukje grond. Dit om aaltjes en schimmelziektes te voorkomen.

 


Goede en slechte buren.

Goede buren:

  • Aardbeien
  • Bieten
  • Bonenkruid
  • Courgette
  • Dille
  • Kamille
  • Komkommers
  • Koolrabi
  • Sla
  • Peper
  • Pastinaak
  • Schorseneer
  • Veldsla
  • Witlof
  • Wortels

Slechte buren:

 

  • Aardappels
  • Asperges
  • Bonen
  • Erwten
  • Koolsoorten
  • Peterselie
  • Prei
  • Tomaat

 


Plantafstand.

Voor het planten van plantuien of het uitplanten van de voorgezaaide uien hou je een regelafstand aan van 30 cm. In de regel komen de uien op 10 cm afstand van elkaar.

 

Voeding.

Geef zeker geen verse mest. Dit kan aaltjes aantrekken en de hoge hoeveelheid stikstof zal alleen maar veel lof geven en weinig knol (ui).

 

Spit ook hier wat compost en oude stalmest onder en geef zodra de uien gaan 'zetten' eens een flinke dosis kali. Dit zorgt voor een mooie en gezonde ui.

 

Oogsten.

Zodra het blad bij de meeste uien omvalt zijn de uien oogstrijp. Trek ze uit de grond en hang ze onder een afdakje te drogen. Zodra het blad helemaal verdort is, kan je de uien gaan schoonmaken. Verwijder met een scherp mesje de wortels en het lof en bewaar de uien in een kistje op een droge en koele plaats. Zo zijn de meeste uien maanden te bewaren.

 

Ziektes en plagen.

Uienvlieg of Mineervlieg.

Deze vlieg ligt zijn eieren bij de voet van de ui. Zodra de eitjes uitkomen vreten de wormpjes zich bij de ui naar binnen. De ui zal na de oogst in zeer korte tijd bederven. Meestal zijn de wormpjes na het oogsten wel te zien. Houdt deze uien apart en gooi ze weg.

 

Kalender.


Laatst bijgewerkt op: 20 mei 2021